فرایند و شاخص های انتخاب شهردار و یا دهیار

مقدمه: مساله های جدیدی پس از انتخابات، روی میز تصمیم گیری اعضای محترم شوراهای شهر و روستا است. به عنوان یک دانشگاهی وظیفه خود می‌دانم در مسائل پیچیده اجتماعی مشارکت نمایم، لذا لازم دانستم مطالعات علمی خود در این خصوص در اختیار شهروندان عزیز، معتمدین گرانقدر و اعضای محترم شورای شهر و روستا قرار دهم. در این بررسی با استفاده از نظرات خبرگان و پشتوانه پژوهشی به ۴ موضوع؛ انتخاب غیر رسمی هیات رئیسه؛ سرپرست شهرداری و یا دهیاری؛ فرایند انتخاب شهردار یا دهیار و نیز شاخص های انتخاب شهردار و یا دهیار می‌پردازم:

۱- انتخاب غیر رسمی و‌توافقی هیات رئیسه:

پس از اعلام نتایج انتخابات، بررسی محیطی شهر توسط اعضای شورای شهر و نیز نشست با خبرگان و معتمدین، بخشی از فعالیت منتخبین شورای شهر و روستا است، لذا با دستان پر و توافق غیر رسمی مبنی بر انتخاب هیات رئیسه می‌تواند انسجام اجتماعی از هم اکنون به جامعه القا نماید.

۲- انتخاب سرپرست شهرداری:

با توجه به اینکه اعضای شورای شهر بصورت حزبی و ائتلاف در کارزارهای انتخاباتی ظاهر نشده اند، لذا برای رسیدن به انسجام و توافق لازم بین گروهی، بدوا یکی از کارکنان شهرداری ها، (فردی با صلاحیت تجربی) برای اداره امور جاری را به عنوان سرپرست شهرداری انتخاب نمایند.

۳- فرایند انتخاب شهردار یا دهیار:

برای انتخاب شهردار، 7 گام طراحی کرده ام که چنانچه بدرستی اجراء گردد، نتیجه و انتخاب هر چه باشد، سرمایه و انسجام اجتماعی را به همراه دارد.

گام اول: انتخاب سرپرست شهرداری از بین کارکنان شهرداری با دارا بودن صلاحیت تجربی و علمی

گام دوم: اعضای محترم شورا شهر در ابتدا وضع موجود را که شامل همه ابعاد شهری از مستندات شورا و شهرداری استخراج کنند(شامل ریز درآمدها، هزینه ها تعهدات، بدهی ها، مطالبات، قراردادها، مالیات، عوارض و …).

این گزارش را در اختیار مردم و افکار عمومی قرار داده و سپس تصمیم بگیرند.

گام سوم: در صورت صلاحدید، این گزارش را در اختیار مردم و افکار عمومی قرار داده و سپس تصمیم بگیرند.

گام چهارم: بدانیم که دقیقاً چه می‌خواهیم و گزینه های بعدی برای تصدی شهرداری می‌بایست چه ویژگی هایی داشته باشند؟ (جدول 2)

گام پنجم: فراخوان و رایزنی (ظرفیت سازی و ظرفیت یابی) با افرادی که توانایی لازم را دارند. (شهردار فعلی نیز در این گام، مبنی بر ابقاء مجددا، برنامه و عملکرد ایشان بررسی گردد)

گام ششم: ارائه شفاهی کاندیدا شهرداری با حضور اعضای شورای شهر و 5 نفر از معتمدین شهر به انتخاب 5 عضو شورای شهر.

گام هفتم: تجمیع شرایط و نظرات برای رای گیری انتخاب شهردار

۴- شاخص های انتخاب شهردار یا دهیار:

در شاخص های 8 گانه زیر، هر کدام از شاخص ها، 100 امتیاز ملاک اندازه گیری است که با معدل شاخص می‌توان گزینه ها را ارزیابی کرد. این فرم پس از بررسی اولیه تقاضای کاندیدا در اختیار پنج عضو شورای شهر قرار می‌گیرد تا نسبت به گزینه ها براساس رزومه ارائه شده و مصاحبه اظهار نظر نمایند.

1-* شهروند مسئول و تعهد اجتماعی*: صلاحیت تعهد کاندیدا از ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و مقبولیت اجتماعی از دیدگاه هر 5 عضو شورای شهر.

2- تجربه و مهارت مرتبط با فعالیت شهرداری: علاوه بر دانش و تخصص مدیریت، در ارتباط با فعالیت: مدیریت بنگاه اقتصادی، نظام مهندسی، دانش مرتبط با واحدهای سازمانی شهرداری نظیر دفتر فنی، امور مالی و بودجه بندی و بودجه ریزی، واحد حقوقی، نقلیه، آشنائی با نرم افزارهای نظام فنی و ...، آشنائی کار با سازمانهای مرتبط با شهرداری نظیر اداره مالیات، تامین اجتماعی، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از دانش و یا مهارت لازم برخوردار باشد.

3- مدارک تحصیلی مرتبط با فعالیت شهرداری: رشته های مدیریت، مهندسی، معماری و عمران در مقاطع لیسانس تا دکترا تخصصی

4- سوابق مدیریتی: سوابق مدیریتی در بخش دولتی یا غیر دولتی براساس مستندات ارائه شده

5- تجربه کارآفرینی و سرمایه گذاری: تجربه کار در بخش غیر دولتی / دولتی و خلاقیت در حوزه کارآفرینی و تاسیس بنگاههای اقتصادی، سرمایه گذاری، قراردادهای تعهد آور، روابط کارگر و کارفرما و ...

6-* بومی/ غیر بومی*: بومی شهر 100 امتیاز، بومی هرمزگان 50 امتیاز، سایر استانها 0 امتیاز

7- نگرش، اطلاعات، دانش و خرد: با انجام مصاحبه، آشنائی و توانائی کاندیدا در زمینه های مدیریت، حوزه بندرگاهی، گمرگ و بازرگانی، امورات حقوقی شهرداری، مدیریت مالی، دانش سرمایه گذاری، نظام مهندسی،... ارزیابی می‌گردد.
8-* سایر شاخص ها*: منظور سایر شاخص های مطالعه نشده براساس دیدگاه هر عضو شورا که می‌تواند شامل مسائل و مشکلات شهرداری و راهکارهای درآمد زائی و تامین منابع مالی و ... باشد.

    در این بررسی از شاخص ها و ملاک های کمّی و کیفی مربوط به نقش و مسئولیت شهردار منتخب بهره می‌گیریم. شاخص های ذیل حسب مطالعه پژوهشها و پیشینه تحقیقات علمی نویسنده، در جدول ذیل ارائه گردیده است.